Mokradła stanowią ważny element krajobrazów miejskich, rolniczych i leśnych. Hasło tegorocznego Światowego Dnia Mokradeł – It’s time for wetlands restoration – nawiązuje do aktualnej potrzeby poprawy stanu bagien całego świata. Większość mokradeł została bowiem osuszona i przekształcona w celach prowadzenia gospodarki wolnej i leśnej. Wiele torfowisk „zniknęło” w workach z podłożem ogrodniczym, a w niektórych krajach obszary osuszonych bagien przeznaczono nawet pod zabudowę.
Mokradła – lokalne centra różnorodności przyrodniczej
Celem odtwarzania mokradeł jest przywrócenie ich funkcji, które w coraz bardziej zmienionym świecie nie mogą zostać zastąpione żadnymi innymi działaniami technicznymi. Przesuszone mokradła emitują do atmosfery olbrzymie ilości dwutlenku węgla (z przesuszonych mokradeł Polski do atmosfery trafia więcej dwutlenku węgla niż z Elektrociepłowni Bełchatów!). Torfowiska zachowane w dobrym stanie akumulują węgiel i stanowią największy rezerwuar tego pierwiastka wśród wszystkich ekosystemów na kontynentach Ziemi. Przesuszone torfowiska są źródłem zanieczyszczeń (głównie związków fosforu), a dobrze uwodnione bagna oczyszczają wodę. Naturalne torfowiska mają zdolności retencjonowania i oddawania wody. Przesuszone gleby torfowe z kolei tracą tę cenną właściwość i osiadają, przez co – w wyniku postępujących oddziaływań zmian klimatycznych – są coraz częściej podtapiane, a prowadzenie na nich działań gospodarczych staje się coraz trudniejsze. W końcu – zachowane w dobrym stanie mokradła są lokalnymi centrami różnorodności przyrodniczej.
Badania naukowców z SGGW
W SGGW prowadzimy wiele interesujących badań z zakresu analizy procesów hydrologicznych różnych mokradeł Polski, Europy i Świata. Opracowane przez nas narzędzia (servipeat.sggw.edu.pl) pomagają w planowaniu działań odtwarzania przesuszonych torfowisk. Badania emisji gazów cieplarnianych oraz przepływu wody w naturalnych torfowiskach – od Arktyki po Polskę – pozwalają nam na zrozumienie procesów kształtujących bilans wodny tych ekosystemów oraz przewidywać, jak będą one funkcjonować za 5 – 50 i 500 lat. Wdrażane działania mające na celu odtwarzanie torfowisk w różnych miejscach naszego kontynentu pozwalają nam uczyć się, jak najlepiej prowadzić działania renaturyzacyjne, by korzyści z tych działań były dostrzegane w perspektywie środowiska, gospodarki i społeczeństwa.